Czy kawa podnosi ciśnienie? Nadciśnienie a picie kawy
Mimo że to jeden z najczęściej spożywanych napojów na świecie, jego wpływ na układ sercowo-naczyniowy wciąż jest przedmiotem kontrowersji i dyskusji. Czy kawa podnosi ciśnienie i może prowadzić do przewlekłych chorób, a nawet zawału? Czas obalić mity związane z piciem tego napoju!
Czy wiesz, że filiżanka kawy została ujęta w znowelizowanej w 2016 roku Piramidzie Żywieniowej opracowanej przez Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie? Jak ma się do tego faktu wciąż poruszany i dyskutowany związek nadciśnienia i kawy?
Czy jeśli jesteś zagorzałym kawoszem, musisz się obawiać, że spożycie tego napoju przyczyni się do rozwoju nadciśnienia tętniczego lub chorób serca? A może już cierpisz na nadciśnienie, a kawa to Twój ukochany napój i przeraża Cię myśl, że powinieneś z niej zrezygnować? Wyjaśniamy, czy kawa podnosi ciśnienie oraz kto i kiedy może ją bezkarnie pić!
Kawa a ciśnienie – jaka zachodzi między nimi zależność?
Aby odpowiedzieć na pytanie, czy kawa podnosi ciśnienie, musimy spojrzeć na jej składniki, dzięki którym wyjaśni się wciąż dyskutowana zależność: kawa a ciśnienie.
Jednym z głównych elementów kawy jest oczywiście kofeina – alkaloid będący antagonistą receptorów adenozyny, która działa wazodylatacyjnie. Co to oznacza? Że kofeina rzeczywiście prowadzi do istotnego podniesienia ciśnienia tętniczego. Spowodowane jest to wzrostem oporu obwodowego, zwiększoną sztywnością naczyń, a także wzrostem aktywności reninowej osocza i stężenia ketecholamin w surowicy krwi. Brzmi skomplikowanie, prawda?
To działanie kofeiny postanowili zbadać w 2009 roku N.P. Riksen, G.A. Rongen i P. Smiths. W artykule pt. Acute and long-term cardiovascular effects of coffee: implications for coronary heart disease opublikowali oni zaskakujące wyniki analiz – okazało się, że ta sama dawka kofeiny zawarta w kawie podnosi ciśnienie słabiej niż identyczne jej stężenie podane w tabletce. Jak to możliwe?
Odpowiada za to drugi kluczowy składnik kawy, a mianowicie kwas chlorogenowy, który jest jednym z najsilniejszych antyutleniaczy, obniżającym jednocześnie ciśnienie tętnicze. Zapytasz zatem: czy kawa podnosi ciśnienie, czy kawa obniża ciśnienie? Jak się okazuje, robi obie te rzeczy... równocześnie!
Czy kawa podnosi ciśnienie? Obalamy mity!
Przyjrzyjmy się dokładniej procesowi, jaki wywołuje w naszym organizmie kawa. Ciśnienie tętnicze u osób zdrowych wzrasta o 7–8 mm Hg w ciągu godziny po jej spożyciu, a ciśnienie rozkurczowe o 6 mm Hg i utrzymuje się na tym poziomie przez kilka godzin.
Jak piszą J. Głuszek i T. Kosicka w artykule The effect of coffee, tea, cocoa on blood pressure and cardiovascular system, „[p]onieważ metabolizm kofeiny uwarunkowany jest genetycznie, u niektórych osób wzrost ciśnienia tętniczego po kofeinie utrzymuje się dłużej, u innych osób znacznie krócej”. Niezaprzeczalnie więc kawa podnosi ciśnienie, jednak dzieje się to przejściowo i jednorazowo, tuż po wypiciu filiżanki.
Jak wykazał z kolei J.M. Geleijnse w tekście Habitual coffee consumption and blood pressure: an epidemiological perspective, codzienne picie kawy powoduje, że wzrost ciśnienia jest coraz mniejszy i u wielu osób z czasem zupełnie zanika.
Potwierdzają to również polscy naukowcy. Prof. Krzysztof Narkiewicz, kierownik Katedry Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, podkreślił w jednej z radiowych audycji: „Mała czarna podnosi ciśnienie tym, którzy sięgają po nią sporadycznie. Wówczas nawet jedno espresso może bardzo przyspieszyć akcję serca”. Im jednak częściej napój ten spożywamy, tym ryzyko nadciśnienia mniejsze!
Kawa a nadciśnienie – czy jest między nimi związek?
Jak w tym kontekście przedstawia się kwestia powiązań między nadciśnieniem i kawą? Zaprezentowane podczas European Society of Cardiology Congress wyniki analiz (przeprowadzonych na 1 200 osobach w wieku 18–45 lat ze zdiagnozowanym lekkim nadciśnieniem, ale nieprzyjmujących leków) wykazały, że – na przestrzeni lat objętych badaniem – regularne spożywanie kawy przyczyniło się do lekkiego pogłębienia nadciśnienia zaledwie u 60 przypadków! Osoby te jednak spożywały również alkohol, a także nierzadko paliły papierosy. Z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że kawa nie miała więc z nadciśnieniem nic wspólnego.
Czy kawa obniża ciśnienie? Przedstawiamy fakty!
Wyniki badań uczonych z Centrum Badań Profilaktycznych i Klinicznych w Paryżu przeprowadzonych wśród 180 000 zdrowych osób pokazują: te, które piły kawę regularnie, miały niższe ciśnienie krwi i tętno, niż te, które napoju nie spożywały.
Ale co z osobami leczącymi się na nadciśnienie? Czy kawa obniża ciśnienie także u nich, jeśli jest spożywana codziennie? Tu nie stwierdzono jednoznacznie obniżenia, ale jednocześnie analizy nie wykazały, aby kawa zaburzała działanie leków lub podwyższała ciśnienie krwi, o ile nie jest przyjmowana okazjonalnie – w takim przypadku bowiem może doprowadzić nie tylko do pobudzenia i drżenia rąk, ale nawet udaru mózgu czy zawału serca.
– Kawa nie zwiększa ryzyka wystąpienia nadciśnienia tętniczego, jak i jego powikłań – mówi prof. Artur Mamcarz z III Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. – Nie ma żadnych wytycznych mówiących o tym, że u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym należy ją ograniczać – podkreśla ekspert.
Jeśli więc leczysz się na nadciśnienie, nie ma powodu, abyś rezygnował z kawy, o ile spożywasz ją regularnie, a nie okazjonalnie. Pamiętaj jednak, by nie popijać kawą leków, ponieważ zawarte w niej składniki wpływają na metabolizm substancji leczniczych.
Dawka czyni truciznę – ile kawy może pić osoba z nadciśnieniem?
Kluczowe jest spożywanie kawy w odpowiednich ilościach – w przypadku osób zdrowych dzienna dawka nie powinna przekraczać 4-5 filiżanek. U osób z nadciśnieniem optymalna dawka to maksymalnie 3–4 filiżanki.
Jaką kawę najlepiej wybrać?
Eksperci z całego świata są tu zgodni – najbardziej korzystana dla zdrowia jest kawa świeżo zmielona. Doskonałe będą również ziarna o niskim stopniu palenia, jak np. Darvea Kawa ziarnista Upragnione Spotkanie. Niska kwasowość i szczególnie dostrzegalna delikatność sprawiają, że możesz delektować się nią o każdej porze dnia bez niepokojenia się o jej wpływ na Twoje zdrowie.
Nadciśnienie a kawa – sięgnij po najlepszy możliwy napój!
Nie tylko wiesz już, czy kawa podnosi ciśnienie, ale także że regularne jej spożywanie (oczywiście w rozsądnych ilościach) nie ma wpływu na występowanie nadciśnienia. Ba –systematycznie pita mała czarna nawet z czasem obniża ciśnienie tętnicze i rozkurczowe!
W przypadku osób leczących się już na nadciśnienie i przyjmujących lekarstwa picie kawy również nie ma negatywnych konsekwencji. Tu należy jednak pamiętać, że – jak przestrzega mgr dietetyki Marta Adamek:
Osoby pijące kawę okazjonalnie mogą odczuć negatywne skutki działania kofeiny w organizmie, takie jak drżenie rąk, przyspieszone bicie serca. Z tego też powodu pacjenci z nadciśnieniem tętniczym, którzy kawę spożywają sporadycznie, powinni całkowicie z niej zrezygnować.
Ci, którzy nie wyobrażają sobie dnia bez swojego ukochanego napoju, mogą być całkowicie spokojni o swoje zdrowie – jak widzicie, wpływ kawy na ciśnienie nie jest wcale tak destrukcyjny, jak często się to przedstawia. To co, jeszcze jedna filiżanka :-) ?
