Syfon do kawy. Co musicie o nim wiedzieć?

Alternatywne metody parzenia kawy regularnie goszczą na łamach naszego bloga. Dripper, Aero, French – o tych opowiedzieliśmy Wam już ze szczegółami, a także zasugerowaliśmy receptury, które mogą posłużyć jako punkty startowe do własnych eksperymentów. Dziś jednak czas na naprawdę „laboratoryjną” metodę parzenia, z którą nawet doświadczeni bariści rzadko się spotykają. O czym mowa? Bierzemy na warsztat syfon do kawy!

Co to jest syfon do kawy i jak wygląda?

Zacznijmy od historii. Syfon jako narzędzie wykorzystujące ciśnienie do „wyciągania” płynów z głębokich naczyń było znane już w starożytnym Egipcie, gdzie stosowano wykorzystywano go do opróżniania wielkich kadzi z winem.

Na wkroczenie w historię kawową przyszło mu czekać setki lat. Po raz pierwszy syfon do kawy został opatentowany w 1830 roku w Berlinie, przez gentelmana o nazwisku S.Loeff. Jednak pierwszy syfon do parzenia kawy, który odniósł komercyjny sukces, zaprojektowany został przez Madame Vassieux z Lyonu w 1840 roku.

Co to jest syfon do kawy? Od pierwszych projektów, do jego współczesnych wersji, jedno jest pewne – jest to nie tylko unikalne urządzenie, ale i gustowna ozdoba każdej kuchni.

Jest to zaparzacz zdecydowanie bardziej skomplikowany niż te, o których do tej pory wspominaliśmy. Jak wygląda? Oczywiście poszczególne projekty mogą się nieco różnić, ale dla właściwego funkcjonowania musi on mieć:

• Palnik – podgrzewa dolne naczynie, tym samym przyczyniając się do wytworzenia próżni, która potem „zasysa” wodę z górnego naczynia.

• Dolne naczynie – na początku parzenia wlewamy do niego wodę, co pozwala na wytworzenie w nim potem podciśnienia, które przeciągnie wodę z górnego naczynia (czyli wykona za nas pracę, którą musimy włożyć parząc w Aero ;-))

• Górne naczynie – podobnie jak dolne, jest szklanym balonem, ale o nieco innym kształcie – z jego dolnej części wystaje wąski szklany „tunel”, który się przykłada praktycznie do dna dolnego naczynia, co pozwala na wypchnięcie wody do górnego naczynia poprzez zwiększanie objętości pary wodnej w dolnej „bańce” w wyniku podgrzewania

• Filtr – najczęściej materiałowy, zamocowany w miejscu, w którym rozpoczyna się szklany tunel, którym górne naczynie wchodzi w dolne, zapewnia nam klarowność naparu. Dzisiaj może się to wydawać oczywistością, ale w czasach powstawania pierwszych syfonów, był to jego główny „selling point” ;-)

Jak działa syfon do parzenia kawy?

Kawa z syfonu to rarytas wymagający poświęceń. Przede wszystkim poświęceń, czasu i pieniędzy ;-). Co prawda trochę już liznęliśmy tematu przy opisie poszczególnych elementów, ale dla przejrzystości przedstawimy jego działanie krok po kroku. Przechodząc do rzeczy, jak działa syfon do kawy?

1. Woda jest wlewana do dolnego naczynia.
   
   
2. Dolne naczynie podgrzewane jest przez palnik.
   
   
3. Woda, która w wyniku podgrzewania się przechodzi w stan gazowy, rozszerza swoją objętość. W efekcie wypycha część w stanie ciekłym do górnego naczynia przez szklaną rurkę, która przy wylocie w górnym naczyniu ma zamontowany materiałowy filtr.
   
   
4. Kiedy woda znajdzie się w górnym naczyniu, dodaje się do niej kawy, miesza się tak, aby zamoczyć wszystkie drobinki, a następnie wyłącza palnik. Powoduje to powstanie w dolnym naczyniu podciśnienia, które zasysa napar z górnego naczynia, przy jednoczesnym filtrowaniu go z drobinek kawy dzięki wspomnianemu materiałowemu filtrowi.
   
   
5. Gotowe! Dolne naczynie zazwyczaj służy jako demontowany dekanter, z którego nalewamy kawę.

Jak parzyć kawę w syfonie? Instrukcja baristy

Syfon do kawy to prawdziwe baristyczne wyzwanie. Wymaga nie tylko zdecydowanie większej przestrzeni niż popularne zaparzacze, ale też daleko posuniętej ostrożności, i to nie tylko w zwyczajowym wymiarze proporcji kawy i wody. Palnik gazowy lub naftowy to nie żarty, jeżeli zdecydujecie się na eksperymenty z syfonem, upewnijcie się, że urządzenie stoi stabilnie, oraz że jest poza zasięgiem dzieci lub zwierząt.

Jak zaparzyć kawę w syfonie? Metoda jest ściśle związana z jego budową i nie ma tu za bardzo miejsca na eksperymenty, które znamy z V60 lub Aero (wyobrażacie sobie metodę odwróconą w syfonie ;-)?).

1. Mielimy 15 g kawy na średnią grubość (ok. 30 klików na Comandante).
   
   
2. Wlewamy 230 ml gorącej wody do dolnego naczynia.
   
   
   
   
3. Przepłukujemy materiałowy filtr gorącą wodą, a następnie mocujemy go w dolnej części górnego naczynia. Umieszczamy górne naczynie na dolnym, delikatnie je przekrzywiając, tak aby otwór nie był szczelnie zamknięty.
   
   
4. Odpalamy palnik i czekamy aż woda zacznie się gotować.
   
   
   
   
5. Kiedy woda zacznie się gotować, prostujemy górne naczynie, tak aby szczelnie zamknąć otwór w dolnym i czekamy, aż woda przepłynie do górnego naczynia (magia! ;-)).
   
   
6. Kiedy większość wody przepłynie już do górnego naczynia, włączamy stoper i dosypujemy kawę i mieszamy tak, aby równomiernie zamoczyć wszystkie ziarna.
   
   
   
   
7. Kiedy na stoperze wybije 1:00, gasimy płomień i ponownie mieszamy napar w górnym naczyniu.
   
   
8. Napar powinien spłynąć z powrotem do dolnego naczynia w około 2 minuty.
   
   
9. Kiedy to się stanie, ostrożnie wyjmujemy górne naczynie, zdejmujemy dolne z ramy i czekamy aż kawa lekko przestygnie. Gotowe!

Jakiej kawy użyć do parzenia w syfonie? Najlepiej sprawdzi się coś w jasnym paleniu, z ciekawą, owocową charakterystyką. Skoro zadajemy sobie tyle trudu w związku z parzeniem, to chyba dobrze, żeby było to coś konkretnego! Nasza Rwanda Muhondo lub Ethiopia Foge Kanketi z pewnością podołają wyzwaniu, ale zachęcamy Was do eksperymentów z Waszymi ulubionymi ziarnami. Klucz do smacznej kawy to skłonność do eksperymentów!

Najlepsze alternatywy dla syfonu

Co może zastąpić syfon? Kawa z kawiarki powstaje w związku z podobnym procesem, ale nie możemy powiedzieć, żeby była to równie zjawiskowa metoda ;-). Podobnie Aero – uważni home-bariści pewnie dostrzegli, że ostateczny proces ekstrakcji w syfonie przypomina ten znany z Aero, z tą różnicą, że w wypadku Aero trzeba użyć trochę siły, aby przepchnąć wodę przez zmielone ziarna, a w wypadku, kiedy używamy syfonu, siłę zastępuje magia fizyki.

W kwestii „pokazowego” aspektu, którym może poszczycić się taka kawa, syfon jest niezastąpiony. Natomiast w kwestii parzenia smacznej kawy bez narażania się na mini-katastrofę przy nieuważnym popchnięciu misternej konstrukcji, sprawdzą się wszystkie opisane przez nas dotychczas na blogu metody ;-).

Syfon do kawy przyda się każdemu miłośnikowi małej czarnej

Czy macie własne doświadczenia z syfonem? Czy ktoś z Was używa go do parzenia kawy na co dzień? A może udało Wam się znaleźć kawiarnię, w której można spróbować zaparzanej w ten sposób kawy? Dajcie znać, chętnie poznamy opinię kawowych podróżników o tym nietypowym urządzeniu. A teraz zmykamy zalać wieczornego dripa i wracamy do przygotowywania dla Was nowych ziaren, które już niedługo będą dostępne na darvea.pl!