Czy wiesz gdzie rośnie kawa? Poznaj tajemnice jej uprawy!

Temat tego gdzie rośnie kawa poruszaliśmy już kilkukrotnie w naszych wpisach, między innymi rozwiewając wątpliwości co do terminu kawa włoska. Południowo-europejski klimat, mimo że bezsprzecznie upalny, nadal jest zbyt subtelny dla ciepłolubnego krzewu kawowca. Gdzie w takim razie można znaleźć bezcenne wiśnie?

Azja, Afryka, a może Europa - gdzie rośnie kawa?

Nie będzie chyba zaskoczeniem, że za znakomitą większość kawowego rynku odpowiadają plantacje brazylijskie, eksportujące ponad 44 miliony 60 kilogramowych toreb z zielonym (niewypalonym) ziarnem rocznie. To w przeliczeniu niemal 3 miliony ton kilogramów kawy! Gdzie rośnie kawa, poza Brazylią?

Na drugim miejscu znajdziemy, już nieco mniej oczywisty, Wietnam. Tamtejsze plantacje w 2019 roku zasiliły rynek prawie dwoma milionami ton kawy. Na kolejnych miejscach figurują Kolumbia i Indonezja, a dopiero na piątym Etiopia.

Kawy uprawiane w Afryce nie są tak często spotkane w statystycznym gospodarstwie domowym. Cechują się one jednak bardzo wyjątkowym owocowym smakiem wzbogaconym o kwiatowy aromat

To, że afrykański kraj pojawia się dopiero na piątym miejscu tego zestawienia i że eksportuje siedmiokrotnie mniej kawy niż przodująca Brazylia może się wydać zaskakujące dla kawoszy zajmujących się segmentem specialty. Dla wielu z nich bowiem, etiopskie ziarna są podstawowym i bezpiecznym smakowo wyborem. Pokazuje to jednak strukturę kawowego rynku, w którym tradycyjne podejście do kawy ma nadal miażdżącą przewagę nad młodymi trendami metod alternatywnych.

Przeczytaj także: Jak spienić mleko? 6 sprytnych domowych sposobów!

Plantacja kawy. Jakie warunki sprzyjają jej uprawie?

W telegraficznym skrócie, krzew kawowca aby rosnąć i zachowywać swoje właściwości potrzebuje klimatu subtropikalnego, czyli wysokich temperatur, wilgotności oraz intensywnych opadów deszczu.Plantacja kawy to skomplikowany biznes, skupiony przede wszystkim na utrzymywaniu powtarzalności. Podobieństwo w profilu smakowym i w jakości ziaren między kolejnymi zbiorami jest jedną z najistotniejszych kwestii przy ocenie kawowej farmy.

• Deszcze
  Oczywiście intensywne deszcze (nawet do 200 cm3 na metr kwadratowy!) muszą występować tylko przez pewien okres, ponieważ zalegająca woda jest dla kawowca bardzo wyniszczająca. Z tego też względu, aby region był mu sprzyjający, obfite opady muszą występować w połączeniu z odpowiednim ukształtowaniem terenu. W związku z tym, plantacje najczęściej zakładane są na zboczach gór.

Odpowiednie nawodnienie ma duże znaczenie przy uprawie kawowca

• Wysokość
  Krzewy są przeważnie sadzone na wysokościach pomiędzy 600 a 1800 m.n.p.m, można natomiast spotkać się (szczególnie w wypadku plantacji położonych w Afryce) z kawą uprawianą nawet powyżej 2000 m.n.p.m. Według niektórych specjalistów, kawy z wysoko położonych plantacji (ang. high altitude coffees) charakteryzują się bardziej skoncentrowanym smakiem, wyrazistą kwaskowatością a także wyczuwalną słodyczą.

Jeżeli chcecie porównać różnice w smaku wywoływane wysokością upraw, spróbujcie dwóch Etiopii z naszej oferty specialty!  Oto one:

• Uprawy z których pochodzi Ethiopia Guji Mormora sięgają wysokości 2000 m.n.pm.
• Z kolei te z których zbierana jest Ethiopia Hunda Oli, aż 2200 m.n.p.m.

Czy różnica, o której mówią pasjonaci jest faktycznie wyczuwalna? Nie zdradzimy naszej opinii, żebyście mogli sami maksymalnie obiektywnie przetestować jak to gdzie rośnie kawa wpływa na jej smak. Dajcie nam potem znać jakie są Wasze wnioski! :-)

Tak wygląda plantacja kawy w Kolumbii. Krzewy kawowca rosną na pochyłych zboczach, co sprzyja ich odpowiedniemu rozwojowi

• Temperatura
  Co jeszcze można powiedzieć o optymalnym dla kawowca środowisku? Gdzie rośnie najlepsza kawa?Średnia temperatura powinna się utrzymywać między 20-27 stopni Celsjusza. Nie oznacza to jednak, że krzewy wystawiane są bezpośrednio na działanie słońca, gdyż to również ma niekorzystny wpływ na produkcję owoców. Zapobiega się temu sadząc między krzewami wyższe rośliny (często są to np. bananowce), które zapewniają kawowcom cień.

• Gleba
  Na najbardziej nowoczesnych plantacjach eksperymentuje się z tym, jak sadzenie różnego rodzaju roślin między kawowcami wpływa na glebę, rozwój krzewu, jak i smak ostatecznego produktu. Ale to już wyższa szkoła jazdy, dajcie znać jeżeli jesteście zainteresowani tematem, chętnie wskażemy źródła gdzie można o tym dowiedzieć się więcej!

Wszystkie powyższe warunki spełniają tereny położone w pasie kawowym (ang. bean belt). Jest to umowna strefa rozciągająca się między zwrotnikami Koziorożca oraz Raka, w którym znajdują się m.in. tereny Ameryki Środkowej takie jak Gwatemala, Kostaryka, większość Ameryki Południowej, czy też Etiopia.

Od ziarna do… ziarna, czyli jak rośnie kawowiec?

Krzew kawowca to stosunkowo niewielka, osiągająca maksymalnie 3m wysokości roślina. Jej najważniejszymi elementami są gałęzie zakończone grubymi liśćmi, odpowiadającymi za fotosyntezę, a więc i za rozwój wiśni, których pestki są właśnie ziarnami kawowca, z których po odpowiedniej obróbce a następnie wypaleniu i zaparzeniu powstaje kawa. Gdzie rośnie już wyjaśniliśmy, przyjrzyjmy się teraz bliżej samemu krzewowi.

Przeczytaj także: Flavour, Body, Mouthfeel, Balans, Aftertaste – jak opisywać kawę?

Średni czas, którego kawowiec potrzebuje na produkcję dojrzałych wiśni po zapyleniu to około 9 miesięcy. Co ciekawe, nie wszystkie wiśnie dojrzewają jednocześnie. Dlatego często na tej samej parceli, aby zebrać wszystkie wyprodukowane przez krzewy owoce trzeba przeprowadzać kilkukrotne zbiory. Jeden krzew może obrodzić w ilość owoców pozwalającą na wyprodukowanie ok. kilograma gotowej, wypalonej kawy. Doświadczony pracownik plantacji może zebrać do 50kg kawy dziennie!

Czy wiedzieliście, że ziarna nie są jednak jedyną jadalną częścią kawowca? Świeże wiśnie są podobno potwornie kwaśne, wręcz niejadalne (sami nie próbowaliśmy, a jesteśmy bardzo ciekawi jak to z tym jest - jeżeli ktoś z Was ma doświadczenie w tej kwestii, zapraszamy do komentarzy!) Natomiast wysuszone wiśnie są sprzedawane jako cascara, na bazie której przygotowuje się napar przypominający smakiem i aromatem herbatę z hibiskusa.

Cztery kontynenty… w jednej palarni

Jak widać uprawa kawy to proces dużo bardziej skomplikowany niż mogłoby się wydawać. Oczywiście ta wiedza nie jest niezbędna aby po prostu cieszyć się smakiem dobrze przyrządzonej kawy. Tak samo jak nie trzeba mieć mleczarni, żeby napić się mleka :D.

>>Wybierz gotowy zestaw kaw z różnych kontynentów i ułatw sobie poszukiwania

Warto jednak mieć świadomość tego gdzie rośnie kawa oraz czym różnią się plantacje kawy w poszczególnych krajach, jakie modyfikacje do bazowego procesu wprowadzane są w różnych regionach. Pozwala to na samodzielną ocenę tego, czy ziarno, o którym czytamy spełni nasze oczekiwania smakowe.

Ale zanim zdecydujecie się na edukację w tym zakresie, możecie polegać na Nas. Piszcie, zawsze chętnie pomożemy z wyborem kawy z naszego asortymentu, tak żebyście mogli spróbować kawy z wszystkich czterech kontynentów, na których rośnie kawowiec. Uprawa uprawą, ale przydałoby się coś w końcu zaparzyć! :-)