Jaką kawę piją włosi? Najciekawsze fakty o kawie we Włoszech
W pogoni za nowymi, eksperymentalnymi metodami obróbki ziaren i najlepszymi przepisami na popularne metody alternatywne, łatwo zapomnieć o historycznych korzeniach kawowej kultury w Europie. Tak, dzisiaj powrócimy do słonecznej Italii (przynajmniej myślami ;-))! Skąd wzięła się kawa we Włoszech? Jaką kawę piją włosi? Tego wszystkiego dowiecie się z dzisiejszego artykułu.
Włochy naturalnie kojarzą się większości z nas jako kolebka kawowej kultury. Współcześnie kawa stała się dużo bardziej międzynarodową kwestią, kawowym centrum Europy, w zależności od indywidualnych preferencji może się wydawać zarówno Berlin, jak i Kopenhaga.
Historyczny blend nowoczesności i tradycji
Nowoczesne kawowe trendy obfitują w ciekawe doznania, a przy okazji zwracają uwagę na wymiary kawy, które wcześniej były pomijane. Jej związek z historią kolonizacji, wpływ całego łańcucha produkcyjnego na środowisko naturalne, społeczna odpowiedzialność producentów - to wszystko ważne i trudne tematy, które coraz częściej są podejmowane w kawowym środowisku.
Dla zrozumienia kawy w europejskim kontekście kulturowym, najlepiej będzie jednak zacząć od historii.
Kawa we Włoszech. Skąd się tam wzięła?
Kawa botanicznie wywodzi się prawdopodobnie z Etiopii, natomiast pierwsze ziarna dotarły do włoskiego portu w Wenecji z Jemenu, w którym to handlarze należący do Imperium Otomańskiego uprawiali kawę na eksport.
Historyczne podania wskazują, że pierwsze transporty do Włoch miały miejsce na przełomie XVI i XVII wieku. Co ciekawe, picie kawy było początkowo uznawane za czynność grzeszną, ze względu na to, że dostarczający ją handlarze byli wyznawcami islamu. Jak więc doszło do tego, że narodowym naparem stała się tam kawa? Włochy, podobnie jak Szwecja (o czym możecie przeczytać w naszym artykule o fice), mają w swojej kawowej historii wyraźny punkt zwrotny.
Sytuacja całkowicie zmieniła się, kiedy papież Klemens VIII, poproszony w roku 1600-tnym o oficjalne potępienie spożywania kawy, zdecydował się sam jej spróbować. Miał podobno wtedy powiedzieć, że „ten szatański napar jest zbyt wspaniały, by korzystali z niego tylko niewierni”, po czym pobłogosławił ziarna, przekonany, że lepiej będzie, jeśli wierni skupią się na kawie, zamiast na napojach alkoholowych. Tym sposobem kawa od tamtego czasu to nie tylko smaczny, ale też i…błogosławiony napój ;).
Jak piję się kawę we Włoszech?
We włoskiej tradycji, kawa jest w równej mierze rytuałem kulinarnym, jak i społecznym. A czasem nawet bardziej społecznym! W klasycznej włoskiej kawiarni nie natrafimy raczej na wachlarz różnorodnych ziaren, które barista może przygotować dla nas w wybranej metodzie. Jaką kawę piją włosi? Taką jaka akurat jest w młynku!
Dla Włochów niekoniecznie liczy się jaką konkretnie kawę będą pili. Wypiją tą, która "jest na młynku". Docenią za to bardziej rozmowę i atmosferę lokalu
Co jest dla Włochów najważniejsze w kawie?
Dla Włochów liczy się rozmowa i atmosfera lokalu, bardziej niż laboratoryjne analizowanie, czy w naparze znajdujemy faktycznie nuty bergamotki, marmolady z figi i płatków róży ;-). Tym bardziej bolesne muszą być dla Włochów pandemiczne realia, kiedy kawowe rytuały musiały się przenieść z zatłoczonych uliczek do odizolowanych mieszkań.
Domowe parzenie dla większości Włochów nieodzownie związane jest z kawiarką, którą nazywa się tam Bialetti (od nazwiska jej oryginalnego twórcy) lub Moka. Kawiarka zaczęła podbój włoskich domów na początku lat ’30 dwudziestego wieku i nadal pozostaje tam najpopularniejszą metodą domowego parzenia. Wg badania New York Times z 2011 roku, kawiarka jest obecna w 90% włoskich domostw.
Domowe doświadczenie parzenia kawy dla Włochów łączy się niezmiennie z kawiarką, która właśnie we Włoszech miała swoją genezę
PRZECZYTAJ TEŻ: Jak przechowywać kawę, by jak najdłużej zachowała najlepszy smak?
Najpopularniejsze włoskie kawy - te przodują w rankingach
Kawiarka co prawda weszła do włoskich kuchni obiecując „kawę jak z kawiarni w domu”, jednak fizyka jest tu bezlitosna. Ciśnienie, które działa na kawę w kawiarce jest niemal dziesięciokrotnie mniejsze, niż w wypadku ekspresu ciśnieniowego. Kawa z kawiarki jest więc nadal dużo intensywniejsza niż np. taka zaparzona w dripie, jednak daleko jej do gęstej konsystencji, którą charakteryzuje się espresso.
Espresso
Prawdopodobnie z tego powodu, jak i z wspomnianego wyżej zamiłowania do spotkań przy kawie, najpopularniejsza kawa we Włoszech to intensywne espresso, podawane w małych, ogrzanych filiżankach, ze szklanką wody (do przepłukania ust przed piciem, nie do popicia!).
Najpopularniejszą formą kawy w Italii jest espresso
Ristretto
Jako odpowiedź na pytanie o to jaką kawę piją włosi, często można się też spotkać z ristretto, czyli kawową przygotowywaną z takiej samej dozy kawy jak espresso (zazwyczaj ok. 14g), jednak używając o połowę mniej wody. Skutkuje to jeszcze bardziej skoncentrowanym naparem, który ma nieco mniej goryczy niż tradycyjne espresso (gorycz w kawie zwiększa się m.in. z czasem parzenia).
Ristretto to filigranowa wersja espresso, w której przy tej samej dozie kawy zmniejszamy ilość wody w niej zawartej
Cappuccino
Włochom niestraszne są również kawy mleczne, tak więc na podium najpopularniejszych naparów załapie się i cappuccino. Pierwotnie cappuccino podawano z bitą śmietaną, obecnie jednak jej miejsce zajmuje spienione mleko. W tradycyjnej włoskiej kawiarni, zamawiając taką kawę, w naszej filiżance znajdziemy więcej spienionego mleka, niż kawy (warto zaznaczyć, czy chcemy, aby było ono przygotowane na podwójnym, czy też pojedynczym espresso).
Podobno jak we włoskim lokalu powiemy po południu kelnerowi, że chcemy się napić cappuccino, to będzie skłonny popełnić samobójstwo. Naturalnie ta mini legenda to wyolbrzymienie a nic nie tłumaczy tego typu zachowań. Niemniej jednak coś w tym jest, że przez przywiązanie do czasu jego picia i wyrytej przez lata kultury kawowej na Półwyspie Apenińskim, odstępstwa od tej linii mogą wzbudzać gwałtowne uczucia wśród emocjonalnych Włochów.
Które kawy Darvea przeniosą Was - choćby myślami - do Włoch?
Wyjazdy do Włoch mogą być w tym roku nadal nieco utrudnione, w związku z czym mamy dla Was kilka propozycji, które pomogą wyczarować atmosferę i smaki z włoskiej kawiarni w Waszych domach! Wiedząc jaką kawę piją włosi, pomożemy Wam dobrać najlepsze ziarna do tego celu.
Brasil Santos – brazylijski klasyk w średnim paleniu
Jeżeli podobnie jak Włosi, w kawie najbardziej cenicie sobie to, że jest ona dobrym pretekstem do spotkania i pogaduch, ale jednocześnie nie chcecie iść na kompromisy w kwestii smaku, to polecamy Wam jedną z naszych najpopularniejszych kaw – Brasil Santos. Szczególnie w średnim paleniu, gdyż włoskie kawy mają tendencję do bardziej intensywnego palenia.
India Plantation AA – azjatycka wyprawa po włoski smak
Ta azjatycka kawa z pewnością będzie się charakteryzować bardzo intensywnym smakiem. Jak wiemy, espresso powinno być intensywne a zarówno stopień wypalenia naszej India Plantation AA jak też i jej dziedzictwo smaku, łatwo przeniosą nas w przestrzeni do słonecznych, włoskich kawiarni - wystarczy tylko zaparzyć.
Czy droga do Włoch może wieźć przez Indie? Z całą pewnością intensywne smaki tej kawy będą odpowiadać mocnym doznaniom espresso. Podobnie jak klasyczne brazylijskie kawy w mocniejszym niż jasne paleniu
Ethiopia Sidamo - przenieśmy się w czasie
Jak wspominaliśmy, Etiopia jest miejscem narodzin kawowego krzewu. Zaparzcie więc Etiopię Sidamo w Waszej ulubionej metodzie (chociaż historycznie najpoprawniej byłoby pewnie po prostu zalać ją wrzątkiem w kubku, z którego będziecie pić ;-)), i wyobraźcie sobie smak, który przekonał papieża Klementa VIII do zmiany biegu historii!
Etiopskie smaki z regionu dającego początek uprawom kawowca na świecie z całą pewnością dadzą Wam namiastkę Włoch w filiżance. Nawet nie przeszkodzi nam jak zaparzymy ją zwyczajnie zalewając kawę wrzątkiem
Brazil Sitio Bela Vista - unikalne ziarno na specjalne okazje
Dużo czasu minęło, zanim południowo-amerykańskie ziarna dotarły do Włoch, jednak współcześnie są prawdopodobnie najczęściej spotykanymi w tamtejszych domach i kawiarniach. Brazil Sitio Bela Vista polecamy Wam raczej do metod przelewowych, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby spróbować zaparzyć ją w kawiarce - może Was bardzo pozytywnie zaskoczyć!
Ziarna kawy specialty w średnim paleniu uwalniają wyobraźnię od obawy, że z kawą coś może być nie tak. Ręcznie zbierane, rygorystycznie oceniane, wyselekcjonowane ziarna bez defektów - to właśnie kawy specialty.
PRZECZYTAJ TEŻ: Co to jest dripper i jak go używać? Nasz barista wyjaśnia!
Wyczarujcie Włochy w swoim domu z kawami Darvea
Mamy nadzieję, że udało nam się przenieść Was na chwilę do włoskiej kawiarni. Jeżeli jednak nadal mało Wam włoskiego klimatu, to gorąco zachęcamy do sięgnięcia po nasze kawy (które znajdziecie w naszym sklepie internetowym) i przygotowania przywołującego włoskie wizje naparu.
Kawa z Włoch to coś co warto spróbować, zarówno tu w Polsce jak też i tam w Italii – siedząc przy stoliku i szepcząc „grazie” i „tutto bene”. Warto bowiem odkrywać różne smaki i potrafić sobie wyrobić własne zdanie a nie bazować tylko na blogowych opowieściach kawoszy :D.
Jeżeli mieliście już okazję do tego, to sięgnijcie po kawę z naszej palarni Darvea, gdzie dodatkowo zyskacie świeżość palenia i jednocześnie rzemieślniczy a nie przemysłowy jej tryb przygotowania. Przekonacie się wtedy, że paszport na wyjątkową kawę już nie należy tylko do Włochów. W korzystnej bowiem cenie, można uzyskać wyjątkowej jakości kawy w polskich palarniach kawy, a na pewno u nas - w Darvea!